Μια πρώτη γνωριμία με την Πάφο

Η Πάφος είναι πόλη στο νοτιοδυτικό τμήμα της Κύπρου, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας και ένα από τα πιο σημαντικά αρχαία βασίλεια της νήσου. Μεταξύ άλλων, ήταν διάσημο και ως κέντρο λατρείας της θεάς Αφροδίτης. Η πόλη χωρίζεται σε δύο επίπεδα: Στην Πάφο, γνωστή και ως Κτήμα που είναι το εμπορικό κέντρο της πόλης και την Κάτω Πάφο πού βρίσκεται χαμηλότερα και παραλιακά και είναι ο κατ' εξοχήν τουριστικός προορισμός του νησιού.

Η πόλη της Πάφου έχει μιαν αξιόλογη ιστορία 2.300 χρόνων, μέσα από την οποία απέκτησε μια σπάνια πολιτιστική κληρονομιά και βέβαια μιαν εξέχουσα θέση στην ιστορία και τον πολιτισμό της Κύπρου.

Η αρχαία πόλη της Πάφου, η Νέα Πάφος όπως ονομαζόταν, ιδρύθηκε στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. από τον Νικοκλή, τον τελευταίο βασιλέα της Παλαιπάφου Η Παλαίπαφος ήταν ένα από τα πιο γνωστά μέρη προσκυνήματος του αρχαίου ελληνικού κόσμου και μια από τις πόλεις-βασίλεια της αρχαίας Κύπρου. Εκεί βρίσκονται τα ερείπια του περίφημου ιερού της Αφροδίτης, που χρονολογείται στο 12ο αιώνα π.Χ. Περισσότερο από κάθε άλλη περιοχή του Ελληνισμού, η Πάφος συνδέεται με τη λατρεία της θεάς του έρωτα και της ομορφιάς, που σύμφωνα με τη μυθολογία γεννήθηκε από τον αφρό των κυμάτων. Ο Νικοκλής τείχισε τη νέα πόλη και σημαντικά κατάλοιπα αυτών των οχυρωματικών έργων διασώζονται μέχρι και σήμερα. Ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία της υποδομής της πόλης φαίνεται ότι ήταν το Ελληνιστικό Θέατρο, το οποίο είχε χωρητικότητα 7.000 περίπου θεατών και είναι το μεγαλύτερο στο είδος του που βρέθηκε ποτέ στην Κύπρο. Οι Πτολεμαίοι και οι Ελληνο-Μακεδόνες ηγεμόνες της Αιγύπτου ,κυβέρνησαν την Κύπρο από τις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ. μέχρι τα μέσα του 1ου αιώνα π.Χ., όπου τότε το νησί καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους. Οι Πτολεμαίοι βασιλείς έδωσαν ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη της Νέας Πάφου, η οποία σε σύντομο χρονικό διάστημα έγινε σημαντικό κέντρο με διεθνή προβολή. Τέτοια ήταν η σημασία που απέκτησε, ώστε στα τέλη του 2ου αιώνα π.Χ. μεταφέρθηκε εκεί η πρωτεύουσα ολόκληρης της Κύπρου. Το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα αρχιτεκτονικής στην πόλη, που αντικατοπτρίζει τον πλούτο και τον υψηλό βαθμό τέχνης και τεχνογνωσίας στον οποίο είχε φθάσει η ελληνιστική Πάφος, είναι οι λεγόμενοι “Τάφοι των Βασιλέων” .

Γύρω στο 330 μ.Χ., η Κύπρος γίνεται τμήμα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (Βυζαντινής). Στο πρώτο μισό του 4ου αιώνα μ.Χ., η Πάφος πλήττεται από καταστροφικούς σεισμούς και ερημώνεται. Η πρωτεύουσα μεταφέρεται στη Σαλαμίνα, κοντά στη σημερινή Αμμόχωστο. Στη διάρκεια της βυζαντινής κυριαρχίας, η οποία συνεχίστηκε με διαλείμματα μέχρι το 1191, η Πάφος απέκτησε πολλές και ωραίες εκκλησίες. Από τα μέσα του 10ου αιώνα, η πόλη αρχίζει να ανακτά μέρος της παλιάς της αίγλης.

Η πολύ μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά που άφησαν στην πόλη και την περιοχή της Πάφου τα 4000 σχεδόν χρόνια ύπαρξής της, κατέστησαν την Πάφο ουσιαστικά ένα μεγάλο, ανοικτό μουσείο. Για αυτό τον λόγο η UNESCO πρόσθεσε απλά ολόκληρη την πόλη στον κατάλογο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της. Πραγματικός θησαυρός θεωρούνται τα ψηφιδωτά που βρέθηκαν μετά από ανασκαφές στην Κάτω Πάφο, στην Οικία του Διονύσου, την Οικία του Αιώνος και την Οικία του Θησέως, και τα οποία διατηρήθηκαν σε πάρα πολύ καλή κατάσταση κάτω από την γη για 16 αιώνες μέχρι την τυχαία ανακάλυψή τους τα τελευταία χρόνια και η αποκάλυψή τους μετά από πολύχρονες ανασκαφές.

Στην ίδια περιοχή βρίσκονται και οι Τάφοι των Βασιλέων, που πιστεύεται ότι αποτελούν νεκροταφείο πλούσιων κατά την Ρωμαϊκή εποχή. Οι τάφοι χρονολογούνται από τον 4ο αιώνα. Επίσης η στήλη του Αποστόλου Παύλου, οπού ο Απόστολος βασανίστηκε και μαστιγώθηκε με «σαράντα παρά μία» ως τιμωρία για την εισαγωγή «καινών δαιμονίων» στον τόπο κατά την Ιεραποστολική του δράση. Στην ίδια περιοχή βρίσκονται, κάτω από την επιφάνεια της γης οι κατακόμβες της Αγίας Σολομωνής και του Αγ. Λαμπριανού όπου γίνονταν οι πρώτες θρησκευτικές τελετές από τους Χριστιανούς όταν διώκονταν.

Επίσης στην ευρύτερη περιοχή των ψηφιδωτών βρίσκονται και τρία αρχαία θέατρα από τα οποία διατηρούνται μόνο τα δύο, το γνωστότερο από τα οποία είναι το «Αρχαίο Ωδείο» της Πάφου.

Πιο σύγχρονα μνημεία όπως το κάστρο «Σαράντα Κολώνες» απομεινάρι της εποχής των Λουζινιανών, όπως και το σήμα κατατεθέν της Πάφου, το περίφημο κάστρο που βρίσκεται στο λιμανάκι της Πάφου.

 Νικολέτα Φιλελέ

Άννα Συμπερά

Ελένη Σκολαρίκου

Χριστίνα Κοτσώνη