Αγγλοκρατία στην Κύπρο

  Αγγλοκρατία ονομάζεται η περίοδος των 82 χρόνων (1878-1960) της νεότερης κυπριακής ιστορίας, κατά την οποία η Κύπρος βρισκόταν κάτω από αγγλική κατοχή. Η Μεγάλη Βρετανία είχε βλέψεις στην Κύπρο, οι οποίες χρονολογούνται τουλάχιστον από τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα. Η σημαντική γεωγραφική θέση του νησιού, σε συνάρτηση με τα συμφέροντα της Μεγάλης Βρετανίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στο δρόμο που οδηγούσε στις Ινδίες (κτήση της Μ. Βρετανίας) και στη Βόρεια και Ανατολική Αφρική, καθώς και ο φόβος από ενδεχόμενη κάθοδο της Ρωσίας στη Μεσόγειο, υπαγόρευαν την ανάγκη κατάληψης της Κύπρου. 

  Ο ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1877-1878, που έληξε με ήττα της Τουρκίας και με την υπογραφή της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου και τη δημιουργία μιας ισχυρής Βουλγαρίας, οδήγησε στη σύγκληση της Διάσκεψης του Βερολίνου, τον Ιούνη-Ιούλη του 1878, που αναθεώρησε τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου. Στη Διάσκεψη του Βερολίνου ανακοινώθηκε επίσημα (9 Ιούλη 1878) ότι η Υψηλή Πύλη και η Μ. Βρετανία είχαν υπογράψει μια "αμυντική συμφωνία" στην Κωνσταντινούπολη, στις 4 Ιούνη 1878. Με βάση τη συμφωνία της Κωνσταντινούπολης, η Τουρκία εκχωρούσε την Κύπρο στην Αγγλία όπως κατέχεται και διοικείται υπ' αυτής. Η Αγγλία κατέλαβε ειρηνικά την Κύπρο. Οι κάτοικοι του νησιού δεν είχαν ερωτηθεί.

  Στις 28 Ιούνη 1878 κατέπλευσε στον όρμο Λεμεσού το πρώτο αγγλικό πολεμικό πλοίο, το "Παλλάς", από το οποίο αποβιβάστηκε μονάδα πεζοναυτών που παρέλαβε από την τουρκική φρουρά το κάστρο της πόλης. Η τουρκική σημαία υπεστάλη ύστερα από 307 χρόνια και στη θέση της υψώθηκε η αγγλική. Ο αγγλικός στόλος, υπό το ναύαρχο Τζον Χέϊ, κατέπλευσε την επομένη στη Λάρνακα, όπου και αποβίβασε τα πρώτα αγγλικά στρατεύματα. Η επίσημη τελετή μεταβίβασης της εξουσίας έγινε στο διοικητήριο της Λευκωσίας, στις 12 Ιούλη, μέρα Παρασκευή. Η αγγλική σημαία αντικατέστησε και εδώ την τουρκική και ο Σαμί πασάς, αντιπρόσωπος του σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ, παρέδωσε την εξουσία στο Γουόλτερ Βάριγκ, αντιπρόσωπο της βασίλισσας Βικτορίας.
  Μετά δέκα μέρες, έφτασε στο νησί ο πρώτος Άγγλος ύπατος αρμοστής σερ Γκάρνετ Γούλσλεϋ. Οι Έλληνες της Κύπρου δέχτηκαν την αλλαγή με περιέργεια, αλλά κυρίως με αισθήματα ικανοποίησης, επειδή τους Οθωμανούς κυρίαρχους αντικαθιστούσαν Χριστιανοί κυρίαρχοι, καθώς και με πολλές προσδοκίες, που πρώτος και επίσημα εξέφρασε ο μητροπολίτης Κιτίου Κυπριανός, καλωσορίζοντας στη Λάρνακα το σερ Γκάρνετ, στις 22 Ιούλη:.... Αποδεχόμεθα την αλλαγήν της κυβερνήσεως καθ' όσον πιστεύομεν ότι η Βρετανία θα βοηθήσει την Κύπρον, όπως έπραξε και με τας νήσους του Ιονίου πελάγους, ίνα ενωθεί μετά της μητρός Ελλάδος μετά της οποίας φυσικώς συνδέεται...

  Καταλαμβάνοντας το νησί, οι Άγγλοι δεν ανέμεναν σοβαρές αντιδράσεις από τους κατοίκους του, όπως και δεν υπήρξαν. Φοβόντουσαν μόνο μικρής κλίμακας ταραχές από την πλευρά των Τούρκων κατοίκων της Κύπρου και για να τις αποφύγουν, διέδωσαν έγκαιρα ότι η νέα διοίκηση θα ξοφλούσε τα χρέη του λαού και θα πλήρωνε ικανοποιητικούς μισθούς. Όπως έγραψε αργότερα ένας Άγγλος αξιωματικός που συμμετείχε στην όλη επιχείρηση κατάληψης της Κύπρου, ο Ντίξον, φοβόντουσαν ότι μόνο στην επαρχία Πάφου δυνατό να είχαν δυσκολίες, γιατί εκεί οι ιθαγενείς ήταν φανατικοί και η πόλη και επαρχία ήταν σε αναρχία και όχι ασφαλείς... Ο Ντίξον πρόσθεσε ακόμη ότι:....Η Λεμεσός και η Αμμόχωστος μπορούν να διοικηθούν με δύο μαστίγια, η Λευκωσία δεν χρειάζεται παρά μόνο 50-60 άνδρες, η Λάρνακα εξασφαλίζεται με μια κανονιοφόρο και με φρουρά ενός δεκανέα, αλλά υποτίθεται ότι η Πάφος χρειάζεται ένα σύνταγμα...

Μαρία Γαλιατσάτου

Αλέξανδρος Κοντάκης

Ελισάβετ Μητρούση

Α2 Γυμνασίου