Όταν η Λογοτεχνία γίνεται πηγή έμπνευσης

Με αφορμή το "Kuro siwo" του Νίκου Καββαδία

[Λόγια της πλώρης]*

Σάββατο 9 Ιανουαρίου 1999

Νέα Ορλεάνη, Αμερική

Είναι δύο το βράδυ εδώ, αλλά δεν μπορώ να κλείσω μάτι. Με την κρύα κουβέρτα μου σε ένα κρύο μονότονο δωμάτιο με μόνη μου παρηγοριά, λοιπόν… τίποτα. Το φίδι το οποίο πήρα τις προάλλες από τη Βολιβία δεν άντεξε το  κρύο- δύο βαθμοί κάτω από το μηδέν. Εγώ με ένα παντελόνι, ένα πουκάμισο και μια ναυτική μπλούζα, ακόμα αρνιέμαι το γεγονός πως ο αγαπημένος μου φίλος πέθανε στο ναυάγιο του Χιούστον. Μπορώ να ακολουθήσω ένα διαφορετικό επάγγελμα, αλλά είμαι εγκλωβισμένος σε αυτό το σιδερένιο βασανιστήριο. Έχω να κάνω μπάνιο μια μέρα, αλλά και πάλι μυρίζω το ίδιο, ψαρίλα και δυσωδία του απέραντου βυθού. Εγώ τουλάχιστον εκφράζω αυτό που νιώθω, εκφράζω τη γνώμη και τη δυσαρέσκεια τη δική μου και των υπόλοιπων ναυτικών, του πληρώματος που είναι μαζί μου, σε αυτό το αβέβαιο ταξίδι προς το μέλλον. 

Γιάννης Περιβολάρης

 

* Ο τίτλος δικός μου

"Τα ταξίδια του μυαλού είναι τα καλύτερα!"

            Κλείνοντας την πόρτα πίσω, με πλημμύρισαν ανάμεικτα συναισθήματα. Από τη μια χαίρομαι που έχω ακόμα τη δουλειά μου που μου εξασφαλίζει τα απαραίτητα και από την άλλη, ο αποχαιρετισμός όλο και πιο σκληρός με γεμίζει αμφιβολίες. Κάνω το σωστό; Αυτό που θέλω ή αυτό που μου επιβάλλουν; Αυτή ήταν και η τελευταία μας κουβέντα, οι τελευταίες της σκέψεις πριν πούμε για άλλη μια φορά ‘αντίο’. Δεν απάντησα, άλλωστε τι να απαντούσα. Σκέφτηκα πως έχω καιρό να το σκεφτώ μέχρι να ξαναγυρίσω, αν ξαναγυρίσω. Όλα είναι αναμενόμενα, ακόμα και οι πιθανότητες ναυαγίου που θα μου στερήσει τους αγαπημένους μου ανθρώπους που με λαχτάρα περιμένουν να γυρίσω. Αυτές είναι οι χειρότερες σκέψεις μου στο καράβι. «Θα τους ξαναδείς;» Και αυτό το κενό που νιώθεις… η απουσία τους σε βασανίζει. Το καλό είναι πως απασχολείσαι και όσο να ‘ναι ξεχνιέσαι.

            Πριν επιβιβαστώ, φρόντισα να πάρω μαζί μου το σκύλο μου. Δεδομένου ότι τον αγόρασα πρόσφατα, δεν έχει μάθει ακόμα να υπακούει σε εντολές, οπότε είχα βάλει σκοπό να τον μάθω εγώ. Πολλοί σκέφτονται να πάρουν ζώο από μέρη άλλα, τροπικά, μα εγώ προτίμησα κάτι απλό. Δυστυχώς όμως πάντα υπάρχει ο κίνδυνος να του συμβεί κάτι στο καράβι που θα τον πάρει από κοντά μου. Και αυτόν. Προς τα παρόν παρέμεινα αισιόδοξος.

            Το ταξίδι μας είχε αρχίσει. Εδώ και ώρα βρισκόμασταν καταμεσής της θάλασσας. Ο ουρανός έμοιαζε γκρίζος, φοβόμασταν για φουρτούνα. Ετοιμαστήκαμε όλοι για παν ενδεχόμενο και περιμέναμε να δούμε αν ο καιρός θα στραφεί εναντίον μας. Μία από τις μεγαλύτερες αγωνίες κάθε φορά ήταν αυτή. Η αναμονή σε τρελαίνει και δεν μπορείς να ησυχάσεις μέχρι να δεις πως όλα είναι εντάξει. Μετά από ώρες, τελικά ο καιρός μάς έκανε τη χάρη και συνεχίσαμε το ταξίδι ήρεμα με τις εξαντλητικές βάρδιες.

            Αλλά αυτή δεν ήταν η μόνη μας ανησυχία και έγνοια. Οι αρρώστιες, η ελονοσία, αυτός ο κίνδυνος που ελλοχεύει. Σήμερα προσβλήθηκε ένα νέο παλικάρι στο πλοίο. Όλοι κάνουμε ό, τι μπορούμε για να τον σώσουμε, για να αποφύγουμε αυτό που συνέβη σε ένα άλλο παλικάρι στο προηγούμενο μπάρκο μου. Τραγικό γεγονός που μας σημάδεψε όλους στο πλήρωμα. Άρρωστος βαριά, δεν καταφέραμε να τον σώσουμε. Δεν ήμασταν κοντά σε λιμάνι κι αναγκαστήκαμε να τον πετάξουμε στη θάλασσα. Για αρκετό καιρό δεν μπορούσαμε να ηρεμήσουμε, με αποτέλεσμα πλέον να φοβόμαστε με το παραμικρό.

            Επιτέλους, η βάρδια μου τέλειωσε, πάει η πρώτη μέρα εν πλω. […]

Ξημερώματα ακόμη σηκώθηκα με περίσσια όρεξη και άρχισα να εκπαιδεύω το σκύλο μου. Ήταν πιο δύσκολο απ’ ό, τι νόμιζα. Ακόμη δεν τα καταφέρνω καλά, αλλά δεν τα παρατάω.

Ήρθε η ώρα για συντήρηση. Σιχαίνομαι την αίσθηση πως η μυρωδιά του ψαρόλαδου θα μείνει για πάντα πάνω μου, αλλά δεν μπορώ να τ’ αποφύγω. Μόλις τέλειωσα, έτρεξα να πλυθώ, να φύγει η πίσσα από τα νύχια μου τουλάχιστον, και κατόπιν ετοιμάστηκα για τη βάρδια μου. Το πέρασμα του Kuro siwo μας δυσκόλεψε πιο πολύ απ’ ό, τι περιμέναμε. Ένταση επικρατούσε, καθώς η πίεση ήταν μεγάλη. Ευτυχώς καταφέραμε να το αποφύγουμε με ασφάλεια.

Κουρασμένος πήγα στην καμπίνα μου να ξαποστάσω. Μετά από μένα, βάρδια είχε ένας νέος άντρας χωρίς μεγάλη εμπειρία. Περνώντας έξω από το δωμάτιό μου, με ρώτησε:

«Τι διαβάζετε;»

«Νίκο Καββαδία, τα ταξίδια του μυαλού είναι τα καλύτερα!»

Μου χαμογέλασε κι ύστερα ανέβηκε στο κατάστρωμα.

Δέσποινα Βαρουχάκη